చెత్త పని - 3: ఇంట్లోనే కంపోస్టు తయారీ

ఇంతకుముందు టపాల్లో చెప్పుకున్నట్లు మన వంటింటి చెత్త నుంచి అతితేలికగా కంపోస్టు ఎలా చేసుకోవచ్చో ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం. 

వివరాల్లోకి వెళ్ళేముందు తేలిగ్గా అవగాహన అవటానికి మనం ఇంతకుముందు అనుకున్న అరటి తొక్క గురించి ఒకసారి గుర్తు తెచ్చుకుందాం. ఆరుబయట పారేసిన అరటి తొక్క మనం చూస్తూ ఉండగానే కంపోస్టు అయ్యి భూమిలో కలిసిపోతుంది కదా! ఇక్కడ అసలు ఏం జరిగింది? ఎలా అరటి తొక్క అంత తేలిగ్గా ఎవరికీ శ్రమ ఇవ్వకుండా ఎలా కంపోస్టు అయ్యింది?? 

ఆరుబయట గాలిసోకుతున్న ఏ ఆహార పదార్థమైనా అందులోని సూక్ష్మ క్రిములవల్ల మెల్లగా కుళ్ళిపోయి నేలలో కలిసిపోతుంది. అంతే! ఇంతకంటే ఈ విషయంలో మనం గుర్తు పెట్టుకోవాల్సిన/నేర్చుకోవాల్సిన బ్రహ్మ పదార్థమేమీ లేదు!!             

ఇప్పుడు ఈ చిన్న విషయాన్ని మన వంటింట్లోకి ఎలా అన్వయించుకుందామో చూద్దాం. ఇందుకు మనం చెయ్యాల్సిందల్లా ...  

1. వంటింటి చెత్తని వేరుచెయ్యటం: వంటింట్లో మిగిలిన ఆహారాన్ని (కూరగాయముక్కలు, ఆకులు, మిగిలిపోయిన అన్నం, కూర వగైరా) మిగతా చెత్తతో కలపకుండా కంపోస్టుకోసం వేరుగా ఉంచటం అలవాటు చేసుకోవాలి. ఇందుకోసం క్రింద జల్లెడలా ఉన్న గిన్నె ఏదైనా వాడొచ్చు - అయితే ఈ గిన్నెని ఇంకొంచెం పెద్ద గిన్నెలో ఉంచి పెట్టుకోవాలి. ఎందుకో మీకీపాటికే అర్థం అయిఉంటుంది: పై గిన్నెలో ఒకవేళ ఎక్కువ నీరు ఉంటే అది మెల్లగా క్రింద గిన్నెలోకి దిగిపోతుంది. ఎక్కువ చెమ్మ ఉంటే కంపోస్టు త్వరగా కాదు మరి!  

2. ఎప్పటికప్పుడు:  ఇలా విడిగా పెట్టుకున్న గిన్నెని ఏ పూటకా పూట మన కంపోస్టు కుండలలోకి ఖాళీ  చేసుకోవాలి. అయితే ఇక్కడ మనం గుర్తుపెట్టుకోవాల్సిన ముఖ్యమైన విషయం ఒకటుంది. మనం కంపోస్టు చెయ్యబోతున్న వంటింటి చెత్తలో ఎంత ఇంకిపోయినా చెమ్మ ఎక్కువగానే ఉంటుంది. అందుకే దీన్ని మనం కంపోస్టు కుండలలో వేసేటప్పుడు తప్పకుండ పేపరు ముక్కలు లేదా ఎండు ఆకులు కలిపి వెయ్యాలి (బయట పారేసిన అరటి తొక్కకి ఈ సమస్యలేదు..కుండిలో కాకుండా ఆరు బయటే ఉంది కాబట్టి ఎంచక్కా గాలికి తడారిపోతుంది)

 3. ఇక అసలు సంగతి - కంపోస్టు కుండలగురించి.  ఇలా అనగానే ఇందుకోసం ఎదో ప్రత్యేకంగా తయారుచేసిన కుండలు గట్రా వాడాలేమో ఆనుకోకండి! మనకి కావాల్సిందల్లా ఒకదానిమీద ఒకటి పేర్చుకోవటానికి (ఇది కూడా కేవలం ఖాళీ ఆదా చేసుకోవటానికి, అలా కుదరకపోయినా ఇబ్బంది లేదు)  వీలుగా ఉన్న 3 కుండలు. అయితే వీటికి గాలి ఆడటానికి వీలుగా చుట్టూ చిన్న చిన్న బెజ్జాలు  మాత్రం తప్పకుండా చేసుకోవాలి. ఈ కుండలు ఒకదానిమీద ఒకటి పేర్చినప్పుడు ఇలా ఉంటాయి: 

ఇప్పుడు మనం వంటింటి చెత్తని మొదట పైనున్న కుండలో వెయ్యటం మొదలు పెడతాం. ఎప్పుడైతే ఇది నిండి పోతుందో, అప్పుడు దాన్ని క్రిందకి మార్చి రెండో కుండలో వెయ్యటం మొదలు పెట్టాలి. ఇలానే తర్వాత మూడో కుండలోకి.                

4. కలియపెట్టటం: ఇప్పుడు మనం అప్పుడప్పుడు (వారానికొక్కసారి) చెయ్యాల్సిన పని ఒకటుంది. ఎంతగా మనం బెజ్జాలు ఉన్న కుండల్లో ఉంచినా గాలి సరిగ్గా ఆడదు కాబట్టి అప్పుడప్పుడు కలియపెట్టాలి.అలా చేసేటప్పుడు వేలైతే వీపపొడి, పసుపు కలుపుకోవచ్చు.     

  

ఇంతేనా? ఇంతకీ మనం ఇందులో కంపోస్టు ఎక్కడ తయారుచేసాం??  

ఈ ప్రశ్నకి సమాధానం మీకు ప్రకృతే చెప్తుంది - ఎందుకంటే అసలు పని చేసింది ప్రకృతే కాబట్టి. మనం కేవలం అందుక్కావాల్సిన ముడి సరుకులు (చెత్త, గాలి) అందించాం. అంతే!!  

ఈ విషయం మీ అంతట మీరు తెలుసుకోవటానికి కొన్నాళ్ళు పోయాక మూడు కుండలు గమనించండి...     

మొదటి కుండలో అప్పుడప్పుడే వేస్తున్న వంటింటి చెత్త: 

రెండో కుండలో  దానంటతదే తయారవుతున్న కంపోస్టు:

ఇక మూడో కుండలో మనం మొక్కలకి వాడుకోవటానికి సిద్దంగా కంపోస్టు:  

తెలుసుకున్నారు కదా? తప్పకుండా మీమీ ఇళ్ళల్లో కంపోస్టు తయారు చెయ్యటం మొదలుపెడతారని ఆశిస్తాను. మీకు ఎమైనా సహాయం చెయ్యగలను అనుకుంతే తప్పకుండా నన్ను సంప్రదించండి! ఇంతకుముందు చెప్పినట్లు కంపోస్టు  చెయ్యటం మొదలు పెట్టాక  మీ ఇంట్లోంటి బయటకి వెళ్ళే చెత్త 70% తగ్గిపోతుంది! ఎందుకంటే రోజువారి చెత్తలో ఒక్క వంటింట్లోనుంచి వచ్చేదే అంత ఉంటుంది    

ఇంకొక ముఖ్యమైన విషయం:  చెత్త సమస్యకి పరిష్కారం కేవలం ప్లాస్టిక్ వాడకం తగ్గించటం, చెత్తని వేరు చెయ్యటం, కంపోస్టు చేసుకోవటమే కాదు. వీటన్నిటికన్నా మనం తెలుసుకోవాల్సిన/మార్చుకోవాల్సిన విషయం ఒకటుంది. అదేమిటో వచ్చే టపాలో చెప్పుకుందాం! 

చెత్త పని - 2 : మూలాల్లోకి...

చెత్తవల్ల సమస్యల గురించి తెలుసుకున్నాం. మరి వెంటనే కార్యాచరణ మొదలెట్టేద్దామా? ప్లాస్టిక్ వాడకుండా ఉండటం, వేర్వేరు రకాల చెత్తని వేరు చెయ్యటం, కంపోస్టు చెయ్యటం వగైరా వగైరా...

అలా ఎకాయెకిన లేడికి లేచిందే పరుగు అన్నట్టు పనిమొదలుపెట్టేస్తే, నాకుతెలిసి కేవలం రెండే రెండు నెలల్లో మనం తిరిగి ఇప్పటి అలవాట్లకే వెనక్కి వచ్చేస్తాం! ఎందుకంటే ఈ విషయంలో సరైన అవగాహన, దృక్పథం చాలా అవసరం. అవి లోపించబట్టే ఇన్నాళ్ళుగా మనం ఇలాంటి మార్పుకి అలవాటుపడలేకపోతున్నాం. కొంచెం వివరంగా చెప్పాలంటే...

ప్లాస్టిక్ వాడొద్దు అని గాఠ్ఠిగా నిర్ణయించేసుకున్నామనుకోండి...రేపట్నుంచి చక్కగా పేపర్ సంచులు గట్రా మొదలుపెట్టేస్తాం. నిజమే..మనం తప్పకుండా ఆచరించాల్సిన విషయం ఇది - ప్రతి ఊరిచివర పేరుకుపోతున్న ప్లాస్టిక్ కొండలను కళ్ళారా చూస్తునే ఉన్నాం కదా! కాని వంటింట్లో మిగిలినది, ఇంకా మిగతా చెత్త సంగతి?? దాన్నిమాత్రం చక్కగా చెత్తకుప్పలో పారేసి వస్తాం. ఈ మిగిలిన చెత్తని తీసుకెళ్లటానికి మున్సిపాలిటీ ట్రక్ ఎప్పటిలానే వస్తుంది. ఎప్పటిలానే అంతా తీసుకెళ్ళి ఊరిచివర పారేసి తగలబెట్టేస్తారు. అంటే ఈ విషయంలో మనకి సరైన అవగాహన లేక ఎలాగొలా వదిలించుకోవాలని చూస్తున్నట్లే కదా?

అసలు దేన్నైనా "చెత్త" అంటున్నామంటే అది పనికిరానిదని కాదు! దాన్ని ఎలా ఉపయోగించుకోవాలో, ఏంచెయ్యాలో మనకి తెలియదని..అంతే! అలాంటప్పుడు లోపం మనది కాదా?

ఒక్కసారి మూలాల్లోకి వెళ్ళి ఆలోచిద్దాం...

ఎప్పుడైనా ఆరుబయట పడి ఉన్న అరటి తొక్కనో, కూరగాయల ముక్కల్నో గమనించారా? ఒక రోజు, రెండు రోజులు, ఒక వారం కనిపిస్తాయి. తర్వాత? ఏమైపోయాయి?? మనం తీసికెళ్ళి ఎక్కడా పారెయ్యకుండానే, ఎక్కడా తగలబెట్టకుండానే వాటంతటవే నేలలో కలిసిపోలేదూ???

అమ్మ (ప్రకృతి) చెప్తున్న ఈ చిన్న విషయం అర్థం చేసుకోగలిగితే చాలు. మనం ఎక్కడ మొదలు పెట్టాలో తేలిగ్గా అర్థం అవుతుంది. మనం వాడే ప్రతి వస్తువునీ ఎక్కడి నుంచి తీసుకుంటున్నామో తిరిగి అక్కడికి చేర్చటమే మనం చెయ్యాల్సిందల్లా! ఇంకా వివరంగా చెప్పాలంటే..

1. వంటింటి చెత్త: పళ్ళు, కూరగాయలు ఇలాంటివన్నీ నేలనుంచి కదా మనకి వచ్చేది? అందుకని ఈ చెత్తని తిరిగి నేలకే ఎరువుగా అందజెయ్యాలి (ఇది ఎంత తేలిగ్గా ఇంట్లోనే చెయ్యొచ్చో వచ్చే టపాలో తెలుసుకుందాం)

2. ప్లాస్టిక్: తప్పని సరై ప్లాస్టిక్ లాంటివి వాడుతున్నప్పుడు వాటిని తిరిగి రీసైకిల్ చేసే సంస్థలకి పంపించొచ్చు. ఎందుకంటే వీటిని అలా విసిరి పడేస్తే నేలలో కలిసిపోవు; తగలబెట్టనూకూడదు (ఈ విషయం ఇప్పటికీ చాలమందికి తెలియదు)

3. ఇనుము, మెటల్ గట్రా: వీటిని మిగతా వాటితో కలపకుండా, రీసైకిల్ చేసే సంస్థలకి పంపడమే

4. హానికరమైన చెత్త: ఎలక్ట్రానిక్, మెడికల్ లాంటివన్న మాట. మిగతా వాటికంటే కొంచెం కష్టం. ఎలక్ట్రానిక్ చెత్తని కూడ రీసైకిల్ చేసే సంస్థలు ఉన్నాయి. మెడికల్‌కి మాత్రం హాస్పిటల్స్ దగ్గర కనుక్కోవాల్సిందే

"పోద్దురూ...ఇంత వివరంగా చెత్తని వేరు చేసి ఏది ఎక్కడ ఇవ్వాలో కనుక్కుని మరీ చెయ్యాలా? అయ్యే పని కాదు!" అని అనేసుకుంటున్నారా?? అనుభవంతో చెప్తున్నాను..చాలా తేలిక పని. పోనీ ఇంకా తేలిగ్గా మొదలెడదామా??

ముందుగా వంటింటి చెత్త మాత్రం వేరుచెయ్యండి. ఇది మాత్రం బయట పడెయ్యకుండా కంపోస్టు చేద్దాం. ఎంచక్కా మన కుండీల్లో మొక్కలకే ఎరువుగా వాడుకోవచ్చు! ఇది అనుభవంలోకి వచ్చాక మిగతావి మొదలుపెడుదురు కాని. ఎందుకంటే, ప్రకృతి ఎంత తేలిగ్గా వంటింటి చెత్తని ఎరువుగా మార్చుకుని తనలో కలుపుకుంటుందో ఒకసారి మీ కళ్ళతో మీరే చూసాక, అసలు చెత్త గురించి మీకిప్పటిదాకా ఉన్న దృక్పథమే మారిపోతుంది! ఈ మార్పు గురించే టపా మొదట్లో చెప్పింది. ఇంకో విషయం...కేవలం ఇలా కంపోస్టు చెయ్యటం వల్లే మీ ఇంట్లోంటి బయటకి వెళ్ళే చెత్త 70% తగ్గిపోతుంది! ఎందుకంటే రోజువారి చెత్తలో ఒక్క వంటింట్లోనుంచి వచ్చేదే అంత ఉంటుంది

ఇలా ఉభయతారకంగా కంపోస్టును ఇంట్లోనే అతి సులభంగా ఎలా తయారుచేసుకోవచ్చో వచ్చే టపాలో తెలుసుకుందాం...

చెత్త పని - 1

అద్దె ఇంటికోసం వెతుకుతున్న రోజులు. ఏజంట్‌ని విసిగించి, వడపోసి తిరగ్గా తిరగ్గా దొరికిందో చక్కటి ఇల్లు, అందులోని పై పోర్షను. కన్నడ రాజకీయాలు, కుంబ్లే రిటైర్మెంటు, బెంగళూరు పుట్టుపూర్వోత్తరాలూ ఇంటి ఓనరుతో తీరిగ్గా చర్చించాక, ఉభయతారకంగా వ్యవహారం తెముల్చుకుని వస్తుండగా కనిపించింది....ఇంటి పక్కనే ఓ పెద్ద చెత్త కుప్ప!

పక్క స్థలం ఎప్పటినుంచో ఖాళీగా ఉండటం వల్ల జాలిపడి మున్సిపాలిటీ వాళ్ళే దాన్ని అనధికారంగా ఆ ఏరియా చెత్తకి డంపింగ్ యార్డుగా డిక్లేర్ చేసేసార్ట. ఇంకేం....విషయం దాచిపెట్టినందుకు ఏజంట్‌ని చివాట్లు పెట్టటం, ఓనర్‌కి ఇంకొన్ని కబుర్లు చెప్పి అడ్వాన్స్ వెనక్కి తీసుకోవటం, చక చకా జరిగిపోయాయి. కాదా మరి! దరిద్రపు చెత్త కుప్పని మరీ పక్కనే పెట్టుకుని ఎవరుంటారాఇంట్లో!!

కాలక్రమంలో ఇంకొందరు ఏజంట్లూ, ఇంకొన్ని అద్దె ఇళ్ళూ (మళ్ళీ ఎక్కడా చెత్త బారిన పడకుండా) మారాక ఓ శుభ ముహుర్తంలో సొంత ఇంట్లో గృహప్రవేశం కూడా చేశాము. పెద్ద అపార్ట్‌మెంట్ కాంప్లెక్స్ కాబట్టి ఏ పూటకాపూటా ఇంటి నుంచే చెత్త తీసికెళ్ళటం, ఏ రోజుకారోజు ట్రక్‌లో బయటకు తోలించటంలాంటి ఏర్పాట్లు ఉన్నాయి. ఇలా ప్రాణానికి హాయిగా రోజులు గడిచిపోతుండగా...

ఓ శుభోదయాన వ్యాహాళిలో పరిశుభ్రమైన పరిసరాలను ఆస్వాదిస్తున్న సమయంలో మొదలైంది ఒక చిన్న ఆలోచన. ఇంతకాలం చెత్త అని అసహ్యించుకుంటున్నది, నా బోటి వాళ్ళు అందరూ ఎవరికి వారే తమ ఇళ్ళు మాత్రం శుభ్రంగా ఉంచుకోవాలని ఊరిమీదకి వదిలేసిందే కదా!

ఈ చెత్త అంతా ఎక్కడికి వెళ్తుందో, దాన్ని తగలబెట్టటం వల్ల ఎంత అనర్ధాలు ఉంటాయో మనకి పట్టదా?

వంటింట్లో మిగిలిన తిండి, ప్లాస్టిక్, ఇంకా నానా రకాల చెత్త, ఇలా ఒకదానికొకటి పొసగనివన్నీ కలిపి కట్టకట్టి చక్కగా ఒక ప్లాస్టిక్ కవర్లో పడేసి మన బాధ్యత అయిపోయిందనుకోవటమేనా?

ఈ చెత్త కుప్పల్లో తిండి కోసం వచ్చిన మూగజీవాలు, ప్లాస్టిక్ కవర్లో ఉన్న ఆహారాన్ని తీసుకుని తినలేక అలాగే వాటిని కూడా మింగి ప్రాణాలమీదకి తెచ్చుకుంటున్నా మనకి పట్టదా?

అసలు ఇన్ని వేల సంవత్సరాలనుంచి లేని ఈ చెత్త సమస్య ఇప్పుడిప్పుడే మనల్ని ఎందుకు పీడిస్తుంది?

ఎందుకు పల్లెటూర్లలో కూడా ఊరి చివర్లలో ప్లాస్టిక్ చెత్త కుప్పలు పేరుకు పోతున్నాయి?

ఇంతగా అడాన్స్ అయ్యాం అని చెప్పుకుంటున్న మనం ఇంతకుముందెన్నడూలేని ఈ సమస్యని కొని తెచ్చుకుంటున్నాం అంటే, ఇది పురోగమనమా?

పెళ్ళిళ్ళు, ఫంక్షన్లు అని ఆర్భాటాలకి పోయి వాటి గుర్తుగా మనం ఏం మిగులుస్తున్నాం? మన సంతోషాలు, గొప్పలు తప్ప మనకంటూ బాధ్యత లేదా?

అవసరం ఉన్నంతవరకు వాడుకోవటం ముందుచూపు; అవకాశం ఉందికదా అని వాడుకోవటం నిర్లక్ష్యం. ఈ చిన్న తేడా తెలియకపోవటమే ఈ రోజు మనం ఎదుర్కొంటున్న ఎన్నో సమస్యలకి మూల కారణం

అసలు ప్రకృతిలో చెత్త అనే మాటకే అర్థం లేదు! ఒక చోట ఒక రూపంలో వాడుకోగా మిగిలినవి వేరొక చోట వేరొక రూపంలో వాడుకోవటం తప్ప . ఇది తెలుసుకోవటానికి పశువులమీద ఆధారపడ్డ మన సంప్రదాయ వ్యవసాయం / పల్లె జీవనాన్ని గమనిస్తే ఇట్టే తెలిసిపోతుంది

ఈ చిన్న క్లూ చాలు. ఇక్కడే మొదలెడదాం. తిరిగివ్వటం నేర్చుకుందాం! మన ఇంట్లో, మన చేతులతో 'చెత్త పని' మొదలెడదాం !!

ముసుగు

కొన్నాళ్ళ క్రిందటి ఒక సాదా సీదా ఘటన..

దేశంకాని దేశంలో ఓ శుభోదయాన ఆఫీస్‌కి వెళ్ళటానికి బస్‌స్టాప్‌లో ఎదురు చూస్తూ, దారెంబడి వచ్చిపోయే కార్లనీ, దారి పక్కన విచ్చుకున్న గడ్డి పూలనీ, తేట తెలుగులాంటి ఆకాశాన్ని చూస్తూ, ఆలోచిస్తూ ఉండగా...

ఎదురుగా ఓ పెద్దాయన..మొహమాటం లేకుండా తిన్నగా నా దగ్గరకి వచ్చేసి, చుట్టూ ఉన్న చెట్లనీ, ఎగురుతున్న పిట్టలనీ నాకు చూపిస్తూ ఏదో చెప్పటం మొదలెట్టారు..

జర్మన్ భాషలో అక్షరాలు, అంకెలు తప్ప పై తరగతులు చదువుకోని నాకు ఆయన చూపించేవి కనబడటం తప్ప, చెప్పేది ఒక్క ముక్కా అర్థం కాలేదు; అర్థం కాలేదు పాపం అని ఆయన కూడా పెద్దగా జాలి చూపించలేదు! ఈ సారి నీలాకాశం, ఋతువులు అలా అలా సాగింది వాక్ప్రవాహం ...

ఆ ప్రవాహం అలా ఆయన అత్త మామలగురించి, చిన్నప్పటి సంగతుల గురించి, రెండో ప్రపంచ యుద్దం గురించీ, ఇలా మరెన్నో పాయలను కలుపుకుని స్వరరాగ గంగా ప్రవాహంలా మారుతుండగా, నాకు ఓ విషయం స్ఫురించింది. ఆయన మాట్లాడే భాష ఒక్క ముక్క అర్థం కాక పోయినా, చెప్పే విషయం మాత్రం అర్థం అవుతుంది నాకు..స్పష్టంగా! అంతే కాదు, ఆయన చెప్పేది నాకు సోదిలా అనిపించటం లేదు. ప్రతి మాటా మనసు పెట్టి వింటున్నాను..ఏదో మొహమాటనికి నటించకుండా. ప్రతిస్పందిస్తూ.

ఒక దేశం కాదు, ఒక భాష కాదు, ఒక మతం కాదు, ఒక వయసు కాదు. ఏదీ సరి పోలదని ఆయనికీ తెలుసు. అయినా నాతో మాట్లాడాలని, నాకు అర్థం కాకపోయినా నాకు ఎదో చెప్పాలని ఆయనికి ఎందుకు అనిపించింది??

స్థూలంగా చూస్తే ఇది అంతగా పట్టించుకోవలసినవసరం లేని ఒక సాదా సీదా ఘటనే - ఉబుసుపోక ఓ పెద్ద మనిషి చెప్పిన కబుర్లు. కాని నిజంగా ఇందులో ఎమీ లేదా?

మనసు విప్పి మాట్లాడుకోవటానికి, నిజాయితీగా మనసులో భావం పంచుకోవటానికి అసలు నిజంగా భాషతో అవసరం ఉందా? ఇలా మనసుతో మాట్లాడే అవకాశం మనకి ఎప్పుడు దొరుకుతుంది? ఆ అవకాశం మనం కల్పించుకుంటున్నామా?

అసలు ఇలా మనం సాటి మనిషితో మాట్లాడి ఎన్నాళ్లయింది - మనసులో ఉన్నది ఉన్నట్లు చెప్పుకుని, మొహమాటలు, భేషజాలు లేకుండా? నోరు తెరిచి ఒక మాట చెప్పుకోవటానికి ఎన్నో వడపోతలు. అంతకు ముందు మనలోపలి మనిషి మీద కప్పుకున్న ఎన్నో ముసుగులు!

మార్చుకోవటానికీ, నేర్చుకోవటానికీ జీవితంలో అనూహ్యమైన మలుపులు, అపూర్వమైన మనుషులే తారసపడనవసరం లేదు. అర్థం చేసుకునే హృదయం, స్పందించే మనసు ఉంటే మనకు ఎదురై ప్రతిఘటనా, ప్రతిమనిషి, నేర్పించే గురువులే కదా!

నా చిన్నారి నేస్తాలు...

నా చిన్నారి నేస్తాల గురించి ఇప్పటి వరకు మీకు పరిచయం చెయ్యలేదు కదూ??

అవి నాకు ఆరోతరగతి నుంచి పరిచయం. అప్పుడు మాకు తెలుగులో వాటి గురించి కవిత ఉండేది..ఎవరు వ్రాసారో గుర్తు లేదు, కవిత కూడా గుర్తులేదు కానీ, నేస్తాలు ఇప్పటికీ ఉన్నాయి.

ఇక్కడ కూడా ఉన్నాయి..అవును, ఇక్కడ నేను రోజూ నడచి వెళ్ళేదారిలో కనిపిస్తాయి. చిట్టి చిట్టి నవ్వులతో తమని ఎవరైనా పలకరిస్తారేమో అని రోజూ ఆశగా ఎదురు చూస్తుంటాయి. దారిన పోయే ప్రతి వారినీ కుశలమడుగుతాయి. కానీ పాపం వాటిని ఎవరూ అసలు పట్టించుకోరు. ఇంకొందరైతే నిర్దాక్షిణ్యంగా వాటిని .... :-(

పాపం నేను దూరం నుంచి పలకరించగానే ఎంత సంతోషమో వాటికి..చిన్న పాటి స్పర్శకే ఎంత సంబరమో వాటికి! ఆ స్పర్శ కోసమే ఎన్నో జన్మలుగా ఎదురు చూస్తున్నట్లు! కాదా మరి.. మూణ్ణాళ్ళ ఆయువే ఇచ్చాడు వాటికా దేవుడు. ఆ ముణ్ణాళ్ళల్లోనే క్షణ క్షణ గండం!

ఇకనుంచైనా మనం ఈ చిట్టి నేస్తాలని అప్యాయంగా పలకరిద్దామా? అసలు మన సొమ్మేం పోతుంది నోరు తెరిచి "బావున్నావా?" అని వాటిని ఓ మాట అడిగితే? అడుగుతారు కదూ??

ఓ..ఇంతకీ ఈ నేస్తాలెవరో చెప్పనేలేదు కదూ.. ఈసారి నడిచి వెళ్ళేటప్పుడు కొంచెం తలదించి చుట్టూపక్కల వెతకండి కనిపిస్తాయి..

గడ్డి పూలు!!

అవును...పూజకీ, అలంకారానికీ పనికి రాని చిన్నపాటి గడ్డి పూలు. చూడగలిగే మనసు ఉంటే అవెంత అపురూపమో తెలుస్తుంది. వినగలిగే మనసు ఉంటే రోజూ అవి మనకి చెప్పుకునే ఊసులూ అర్థమౌతాయి. అలా తెలుసుకొని, అర్థం చేసుకొన్న నాడు తలదించుకునే నడుస్తాం మనం!

అబ్బాయి మంచోడేనా??

"అబ్బాయి మంచోడేనారా? నిదానమే కదా?"

"ఆ..ఆ..చాలా నిదానం బాబాయ్!"

"ఎమీ లేద్రా, చాలా దూరమైనా పిల్లాడు బుద్ధిమంతుడని ఖాయం చేసుకుందామనుకుంటున్నాం. నువ్వు కూడా ఇక్కడే ఉంటున్నావాయె"

"కాకపోతే.."

"కాకపోతే?? చిన్న చిన్న అలవాట్లు ఏమైనా ఉన్నాయా? బాగా తెలిసిన వాడన్నావ్ గా? "

"అబ్బే, అలాంటివేం లేవు బాబాయ్!"

"మరి?"

"ఏమీ లేదు..తన పనేంటో తను చూసుకుపోయే రకం. ఏమీ పట్టనట్లుంటాడు"

"అంటే మనమ్మాయిని బాగా చూసుకోడంటావా?"

"అబ్బే అదేం లేదు బాబాయ్..తనకి ఫ్యామిలీ అంటే చాలా బాధ్యత. చూస్తున్నానుగా, వాళ్ళ అమ్మగారిని ఎంత బాగా చూసుకుంటున్నాడో"

"మరికేంట్రా?? దేనికీ వంక పెట్టటానికి లేదుగా?"

"దేనికీ పూనుకుని ముందుకు రాడు బాబాయ్! చాలా సార్లు చూశాను. అదేమంటే ఒకళ్ళని ఇబ్బంది పెట్టటం ఎందుకు అంటాడు. మొన్నా మధ్య రోడ్డు గురించి వెళ్ళి కౌన్సిలర్ ని గట్టిగా అడిగివద్దామంటే మనకెందుకొచ్చిన గొడవ అన్నాడు! అసలు మొదట్నుంచీ వోటెయ్యటానికి కూడా ఎప్పుడూ రాలేదు. అంతకు ముందోసారి రోటరీవాళ్ళు ఇక్కడ చెరువు శుభ్రం చేసి మొక్కలు నాటే కార్యక్రమం పెడితే రాకుండా ఇంట్లోనే ఉండిపోయాడు. ఇలాంటి వాటికి మాత్రం రాడు కాని, గురువారం గురువారం ఆఫీస్ కి లేట్ అయినా సరే బాబా గుడికి వెళ్ళి కనీసం గంటసేపైనా కూర్చుని వస్తాడు "

"ఏరా..ఇక ఆపుతావా నీ సొద? పెళ్ళి సంబంధం చూస్తున్నావా లేక ఇకేమైనానా?"

"అంటే..నువ్వు మంచోడేనా అని అడిగావ్ కదాని.."

"అయితే? కుర్రాడు పిల్లని బాగా చూసుకోగలడు. పెద్దాళ్ళన్నా, దేవుడన్నా, భయం భక్తి ఉన్నాయ్. బయటి విషయాల్లో తలదూర్చకపోతే మంచిదే అనుకోవాలి కానీ, అదో పెద్ద పాపమన్నట్లు చెబుతున్నావే!"

" "(మరలా అయితే మంచోడేనా అని అడగటం దేనికి?)

బాధ్యతారాహిత్యంతో కూడిన పిరికితనానికి, మంచితనమని ముసుగు వేసుకుంటున్నామా?

ఒక్క పూట భోజనం మానలేమా??

72 ఏళ్ళ పెద్దాయన మన భవిష్యత్తు కోసం ఆమరణ నిరాహార దీక్ష చేస్తుంటే, మనం మన కోసం ఒక్క పూట భోజనం మాని మద్దతుగా ఉండలేమా? ఇది మన సమస్య, మన బాధ్యత కాదా?

ఇళ్ళళ్ళో తిని పారేసిన తిండి తిని వీధిలో పడుకునే కుక్కలు కూడా తమ బాధ్యతగా కొత్త వాళ్ళు వస్తే మొరుగుతాయే...మరి మన సమాజం గురించి మనకి ఆ మాత్రం బాధ్యత లేదా?

ఆలోచించండి...ఎవరో ఏదో చేస్తారని ఎవరమూ ఏమీ చెయ్యకుండా ఉందామా??